صنعت پیمانکاری چیست؟

آشنایی با صنعت پیمانکاری

با توجه به نیازمندی و توانمندسازی پروژه های صنعت هر کشور، انجمن صنعت پیمانکاری در جهان شکل گرفت. قدمت تاریخ پیمانکاری در جهان به ساخت اهرام مصر بر میگردد و هماره در طی زمان مرحله به مرحله رشد و توسعه پیدا کرده است. در جهان ابتدا ایالت متحده آمریکا، انجمن پیمانکاران عمومی را تاسیس و شرکت های پیمانکاری را تحت یک محور جمع آوری کرد.در میان کشور های جهان ایران به نوبه خود نیز جزو کشورهای در حال توسعه است که در سطح وسیعی پروژه های ملی ایران را در اختیار دارد.

اهمیت این امر زمانی مشخص می شود که با نگاهی اجمالی بر اجرای پروژه های نهادینه شده در ایران از جمله پروژه های نفت و گاز، آب، کشاوزری، سدسازی، نیروگاهی و برق، عمران، حمل و نقل، ارتباطات و ... به اهمیت این موضوع پی برد.

در ایران با توجه به طبقه بندی شرکت های پیمانکاری، سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایران امور مرتبط با پیمانکاران را در اختیار دارد که در سال 1381 تدوین و تصویب گردید و در سال 1386 با نظارت معاونت امور فنی و دفتر امور مشاوران و پیمانکاران این مقررات اصلاح شدند. 

تعریف پیمانکار

پیمانکار یا  Contractor شخص حقیقی یا حقوقی است که با کارفرما قرارداد می بندد طبق این قرارداد پیمانکار متعهد می گردد که یک پروژه عملی را از اجرای صفر تا صد با شرایط درج شده در متن قرارداد انجام دهد.

پس از بستن قرارداد پیمانکاری، کارفرمایان حداکثر طی یک ماه پس از انعقاد قرارداد باید قرارداد پیمانکاری خورد را در سامانه مودیان ثبت نموده و صورت حساب های الکترونیکی معملات خود را از طریق این سامانه، به سازمان امور مالیات و دارایی ارجاع دهد.

تعریف شرکت های صنعت پیمانکاری

 شرکت های پیمانکاری، شرکت هایی هستند که انجام پروژه‌های مختلف از جمله پروژه های صنعت نفت و گاز،آب و برق، مخابرات، معادن و راه سازی و ... را برای اشخاص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) به‌عهده می‌گیرند و با توجه به اعتباری که طی سال های فعالیت کاری خود به دست می آورند اخذ رتبه پیمانکاری از رتبه یک تا 5 را دریافت می کنند و رتبه یک بهترین رتبه و رتبه 5 پایین ترین رتبه به حساب می آید.

در اخذ رتبه شرکت های پیمانکاری تعداد نیروهای فنی مهندسی هیئت مدیره و سوابق فعالیت آناه بسیار تاثیرگذار است که جهت اخذ رتبه شرکت پیمانکاری می توانید به وب سایت رمسی اداره کل ثبت شرکت ها و موسسات غیرتجاری (ssaa.ir) مراجعه نمائید.

همچنین جهت فعالیت در حوزه صنعت پیمانکاری ایران به رعایت یک سری موارد تخصصی اشاره خواهیم کرد. از جمله:

• پیمانکار موظف است کارگاه را با سرعت در زمانی که کارفرما نیاز دارد، مجهز نموده و تحویل نماید.
• پیمانکار موظف است اصول و موارد ایمنی و بهداشتی و فنی در راستای پروژه توسط پیمانکار مطابق با خواسته کارفرما را رعایت نماید.
• پیمانکار موظف است بیمه کلیه تجهیزات کارگاه و همچنین ساختمان کارگاه را طبق شرایط رتبه بندی آن شرکت انجام دهد.
• کارفرما موظف است برای گرفتن انشعاب آب، برق،گاز و تلفن و سایر مجوزها پیمانکار را به سازمانهای مرتبط معرفی نماید.

معرفی انواع پیمانکاری:

• پیمانکاری عملیاتی: پیمانکارانی در زمینه اکتشاف، تولید، پالایش، و توزیع نفت و گاز
• پیمانکاری خدمات: پیمانکارانی در زمینه خدمات تخصصی در صنعت نفت و گاز شامل خدمات مهندسی، ساخت و ساز، و تعمیر و نگهداری
• اکتشاف: پیمانکارانی در زمینه اکتشاف یافتن منابع نفت و گاز با استفاده از روش های زمین شناسی، ژئوفیزیک، و حفاری
• تولید: پیمانکارانی در زمینه تولید استخراج نفت و گاز از مخازن زیرزمینی با استفاده از روش های حفاری، تزریق، و پمپاژ
• پالایش: پیمانکاران پالایش در زمینه تبدیل نفت خام به محصولات قابل استفاده مانند بنزین، گازوئیل، و نفت کوره با استفاده از فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی
• انتقال: پیمانکارانی در زمینه انتقال برای حمل نفت و گاز از محل تولید به محل مصرف با استفاده از خطوط لوله، تانکرها، و خطوط ریلی
• پخش: پیمانکارانی در زمینه توزیع نفت و گاز به مصرف کنندگان با استفاده از پمپ بنزین ها، سکوهای نفتی، و کارخانه های پتروشیمی

مهارت های صنعت پیمانکاری :

• مهارت‌ رهبری برای هدایت تیم پیمانکاری و اجرای موفق پروژه
• مهارت مدیریتی جهت اتمام پروژه در زمان مشخص شده با بودجه درج شده در قرارداد پیمانکاری
• مهارت‌ ارتباطات قوی برای تعامل با کارفرما، تیم اجرایی و سایر ذینفعان پروژه
• الزامی بودن داشتن سابقه و تجربه کافی در زمینه فعالیت کاری پروژه های اعلام شده
• مهارت حل مسئله برای یافتن راه‌حل‌های موثر در صورت بروز مشکلات

فعالیت شرکت های پیمانکاری در 12 گروه تقسیم می شوند و فعالیت دارند:

• شرکت‌های پیمانکاری نیرو و انرژی مانند نفت و گاز 

• شرکت‌های پیمانکاری آب و فاضلاب

• شرکت‌های پیمانکاری ارتباطات

• شرکت‌های پیمانکاری صنعت و معدن 

• شرکت‌های پیمانکاری ساختمان و عمران

• ‌شرکت‌های پیمانکاری کشاورزی

• شرکت‌های پیمانکاری راه و ترابری

• شرکت‌های پیمانکاری تاسیسات و تجهیزات

• شرکت‌های پیمانکاری مربوط به کاوش زیرزمینی 

• ‌شرکت‌های پیمانکاری آثار باستانی و مرمت آن‌ها

آشنایی با انواع پیمانکاری:

* پیمانکاری نفت و گاز : امور مرتبط با فعالیت ها،اکتشافات، تولیدات، پالایش و توزیع نفت و گاز

* پیمانکاری ساختمان :  امور مرتبط با حوزه ساخت و ساز یک ساختمان مسکونی، تجاری یا صنعتی

* پیمانکاری آب و فاضلاب : امور مرتبط با آب بندها، سدها، ساختمان نیروگاه های آبی، سازه های هیدورلیکی و تونل های آب، مخازن آب و شبکه های تودیع آب، تاسیسات و تجهیزات تصفیه خانه های آب و فاضلاب بزرگ، خطوط انتقال آب، ایستگاه های پمپاژ آب و فاضلاب بزرگ، شبکه های جمع آوری و انتقال فاضلاب، کانال های انتقال آب و شبکه های آبیاری و زهکشی، سازه های دریایی و ساحلی، احداث حوضچه ها و استخرهای پرورش و تکثیر آبزیان، و عملیات ساختمانی ( سیویل ) ، تصفیه خانه های آب و فاضلاب و ...

* پیمانکاری صنعت و معدن : امور مرتبط با تاسیسات و تجهیزات صنایع غذایی، نساجی، پوشاک، چرم، چوب و شیشه، سلولوزی، استخراج، فرآوری، ذخیره، تبدیل مواد خام و تولید در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، شیمیایی، کانی غیر فلزی، صنایع سنگین، معدنی، صنایع فلزی (آهن و فولاد، فلزی غیرآهنی و فرآورده‌های فلزی)، کارخانجات ابزارآلات و ماشین‌ها و تجهیزات اندازه‌گیری و کنترل و تاسیسات صنعتی جانبی، تولید وسایل آزمایشگاهی، دارویی، کارخانجات تولید وسایل حمل‌ونقل، تجهیزات، خطوط انتقال مواد در کارخانجات، بهینه‌سازی مصرف انرژی، صنعت حمل و نقل و ...

* پیمانکاری راه و ترابری : امور مرتبط با ساخت راه‌های اصلی و فرعی، بزرگراه‌ها، آزادراه‌ها، راه‌های ریلی، باند فرودگاه، سیستم‌های انتقال هوایی پایه‌دار، تونل‌ها، پل‌ها، راه‌های زیرزمینی و سیستم‌های حمل و نقل (تهیه، نصب، نگهداری و تعمیر تجهیزات) و راهداری و عملیات آسفالتی و ...

* پیمانکاری کشاورزی : امور مرتبط با  منابع طبیعی ، مهندسی کشاورزی، صنایع غذایی، مهندسی کشاورزی (گرایش آب) ، عمران آب، محیط زیست، مهندسی ابزار آلات کشاورزی، بهداشت محیط، مهندسی ساختمان و تاسیسات کشاورزی، آبیاری و آبادانی، اکولوژی بهسازی، مهندسی منابع طبیعی (گرایش چوب و کاغذ)، بهره برداری از منابع آب، جنگلداری، درختکاری، به‌سازی و اصلاح اراضی، آبخیزداری و آبخوان‌داری، مالچ‌پاشی و تثبیت شن روان، عملیات به‌زراعی، کاشت و برداشت محصولات عمده و استراتژیک، مرتع‌داری و ایجاد مراتع دست‌کاشت، ایجاد فضای سبز و نگهداری آن، امور دامپروری شامل طیور، گاوداری، زنبورداری و گوسفندداری، شیلات و آبزیان و ...

* پیمانکاری آثار باستانی و حفظ و مرمت آن ها : امور مرتبط با اجرای طرح های حفاظت، رفع خطر پاکسازی، مقاوم سازی، مرمت، بهسازی، بازسازی و احیا آثار منقول و غیر منقول، فرهنگی و تاریخی و ساماندهی کالبدی و منظری ابنیه، بافت ها و محوطه های تاریخی و ... شامل :

• احیا آثار باستانی
• ساماندهی کالبدی و منظری یک ابنیه تاریخی
• اجرای طرح های حفاظتی
• مرمت ابنیه یا بازسازی و نوسازی

* پیمانکاری کاوش های زمینی : امور مرتبط با اکتشاف، حفاری، استخراج، حمل و بهره‌برداری از مواد غیرزنده موجود در پوسته زمین (در خشکی و آب)، کاوش‌های غیرمستقیم روی خشکی، حفاری‌های آبی، هیدروکربوری و تزریق مواد و دفن زباله، کاوش‌های دریایی، حفاری در بستر دریا و ژئوتکنیک، بهره‌برداری از مواد بستر دریا (به جز هیدروکربورها)، سیستم‌های ثابت انتقال مواد در دریا و ایستگاه‌های آن شامل آب، فاضلاب، هیدورکربورها و دیگر مواد، آماده‌سازی و ساخت و بهره‌برداری از معادن روباز (در خشکی) و آماده‌سازی و ساخت و بهره‌برداری از معادن زیرزمینی (در خشکی) و ...

* پیمانکاری ارتباطات : امور مرتبط با مخابرات صوتی، تصویری و داده‌ای، ساخت ایستگاه‌های اصلی انتقال‌دهنده و توزیع‌کننده، انواع شبکه‌های پستی، شبکه‌های انتقال سیمی، بی‌سیم، رادیو، تلویزیون، شبکه‌های ماهواره و ...